Жазғы кезеңдегі балалардың қауіпсіздігі

"Жазғы кезеңдегі балалардың қауіпсіздігі"

1. Судағы қауіпсіз жүріс-тұрыстың негізгі ережелері. 
      Біз сознаем саз қауіпті су ортасы үшін адам. Сондықтан судың жанында бола отырып, өз қауіпсіздігіміз туралы ешқашан ұмытпауымыз керек. Сонымен қатар, надо быть готовым көмектеседі басқа. Ересектер балаларға судағы мінез-құлық ережелерін үйретуі керек және баланы су объектілерінің жанында бір минутқа қараусыз қалдырмауы керек.
     Жақсы жүзе білу-суда қауіпсіз демалудың маңызды кепілдіктерінің бірі, бірақ есіңізде болсын, тіпті жақсы жүзуші де үнемі сақтық, тәртіп сақтау және суда жүру ережелерін қатаң сақтау керек. Арнайы жабдықталған жерлерде жүзу жақсы: жағажайлар, бассейндер. Жорықтарда шомылатын орынды таза су, тегіс құмды немесе қиыршық тасты түбі, таяз тереңдігі (2 м дейін), күшті ағымы жоқ (0,5 м/с дейін) таңдау керек. 17-190С су, 20-250С ауа температурасында күн шуақты, тыныш ауа-райында шомылуды бастау ұсынылады. Суда 10-15 минут болу керек, жүзу алдында алдымен денені сумен сүрту керек.
          Жүзгіштің денесі гипотермиямен суда қолды, көбінесе аяқты немесе екі аяқты қысатын құрысулар пайда болуы мүмкін. Құрысулар кезінде дереу судан шығу керек. Егер бұл мүмкіндік болмаса, онда сіз келесідей әрекет етуіңіз керек:
Жүзу стилін өзгерту-артқы жағыңызда жүзу.
Қолдың саусақтарының қысылуын сезген кезде тез, қолды күшпен жұдырыққа қысып, қолдың сыртқы жағына өткір лақтыру қозғалысын жасап, жұдырықты ашу керек.
Гастроцемия бұлшықетінің қысылуымен екі қолды бүгіп, зардап шеккен аяқтың табанын ұстап, аяғын өзіне қарай тарту керек.
Жамбас бұлшық еттерінің құрысуы кезінде аяқты білектің төменгі аяғының астынан қолмен ұстап алу керек (көтеру үшін) және оны тізеге бүгіп, қолды күшпен артқа қарай тарту керек.
Мүмкіндігінше кез келген өткір қол астындағы затпен (түйреуішпен, инемен және т. б.) уқалаңыз
         Шаршаған жүзуші суда демалудың ең жақсы тәсілі - "артқы жағында" тұру екенін есте ұстауы керек.
        Тыныс алу жолына түсіп, дем алуға кедергі келтіретін судан құтылу үшін сіз дереу тоқтап, қолдарыңыз бен аяқтарыңыздың күшті қозғалыстарымен су бетінде ұстап, басыңызды жоғары көтеріп, қатты жөтелуіңіз керек.
         Жылдам ағымда бір рет оған қарсы күресуге болмайды, тыныс алуды бұзбай жағаға қарай жүзу керек.
         Әлеуметтік қорғауды қажет ететін водовороте керек ұшырауы страху, жоғалтып сезімі самообладания. Өкпеге көбірек ауа жинап, суға батырып, ағын бойымен күшті серпіліс жасап, бетіне қалқып шығу керек.
Балдырларға еніп, кенеттен қозғалыстар мен серпілістер жасамаңыз. Қажет лечь арқаға ұмтыла отырып, жұмсақ, спокойными қозғалыстармен выплыть сол жаққа қайдан приплыл. Егер сіз әлі де өсімдіктерден босатыла алмасаңыз, онда қолыңызды босатып, аяғыңызды көтеріп, қолдарыңызбен өсімдіктерден абайлап босатуға тырысыңыз.
Толқындарда тербелу мақсатында келе жатқан кемелерге жақын жүзуге болмайды.
Келе жатқан кеменің жанында бұранданың астына түсетін ток пайда болады. Белгісіз жерде суға секіру (сүңгу) қауіпті-сіз басыңызды жерге, дифтвудқа, қадаға және т.б. тигізе аласыз, мойын омыртқаларын сындырып, есіңізді жоғалтып, өлесіз.
Сіз тік, тік және өсімдіктермен толып жатқан жағалауларда жүзе алмайсыз. Мұнда төменгі беткей тамырлар мен өсімдіктермен өте бітелген болуы мүмкін. Кейде құмды түбі тұрақсыз, бұл жүзе алмайтындар үшін қауіпті.
          Судағы қауіпсіздіктің маңызды шарты-қайықпен жүру ережелерін қатаң сақтау. Ақаулы және толық жабдықталмаған қайықта жүзуге шығуға болмайды. Қайыққа отырғызу алдында оны қарап, ескектердің, рульдің, еңістердің, құтқару шеңберінің, жолаушылар саны бойынша құтқару кеудешелерінің және су құюға арналған ожаудың болуына көз жеткізу керек. Қайыққа қонып, еденнің ортасында абайлап жүріңіз. Арқалықтарға (орындықтарға) біркелкі отыру керек. Ешбір жағдайда Қайықтың бортына отыруға, бір орыннан екінші орынға ауысуға, сондай-ақ бір қайықтан екінші қайыққа өтуге, қайықты шайқауға және одан сүңгуге болмайды.
16 жасқа дейінгі балаларға ересектердің қарауынсыз қайықпен жүзуге, Қайықтың осы түрі үшін белгіленген нормадан артық қайықты қайта тиеуге, моторлы кемелердің бағытын кесіп өтуге, оларға жақын болуға және кеме жүрісі бойынша қозғалуға тыйым салынады. Қайықтың бүйірін келе жатқан Толқынға параллель қою қауіпті. Толқын Қайықтың мұрнымен немесе бұрышпен "кесілуі" керек.
Егер қайық аударылып қалса, ең алдымен оған мұқтаж адамға көмек көрсету керек. Барлық жолаушыларға қайықты ұстап, оны жағалауға немесе таяз суға итеру жақсы.
Судағы жүріс – тұрыстың барлық ережелерін міндетті түрде сақтау (шомылу маусымында) - денсаулықты сақтаудың және көптеген адамдардың өмірін құтқарудың КЕПІЛІ!
2. Оқушылар үшін табиғаттағы өрт қауіпсіздігі ережелері. 
Ормандағы өрттер найзағайдың әсерінен немесе адамның абайсыз әрекетінен туындауы мүмкін. Мұндай өрттер өте қауіпті, ал құрғақ, ыстық ауа-райында олар табиғи апаттардың ауқымын қабылдауы мүмкін.
Өрт қауіпті кезеңде ешбір жағдайда орманда ашық отты пайдаланбаңыз!
Мұндай кезеңдерге көктемнің ортасы мен аяғы (орман топырағы құрғақ жапырақтар мен шөптермен жабылған), сондай-ақ бір аптадан астам жауын-шашын болмаған кезде ыстық ауа-райы болған кезде жаз бен күздің басы жатады. Құрғақ шөп көп жерлерде, қылқан жапырақты жас өскіндерде, ағаш кесу қалдықтарынан тазартылмаған орман учаскелерінде от жақпаңыз.
     Егер осы жерде ерекше өртке қарсы режим енгізілсе, оның күшін жойғанға дейін орманға баруға қатаң тыйым салынады.
Өзіңізбен бірге орманға тез тұтанатын сұйықтықтарды, сондай-ақ олар сіңген материалдарды апармаңыз. Орманда әйнек сынықтарын қалдырмаңыз: егер күн сәулесі түссе, бұл сынықтар оларды шоғырландыруы мүмкін, бұл өртке әкеледі.
Орманда өрт болған жағдайда не істеу керек (слайд 8)
Егер сіз орманда өрт табылса, бұл туралы дереу құтқару қызметіне, ауылдық округ әкімшілігіне немесе орман шаруашылығына хабарлаңыз. Орман өрті кезінде қоңырау шалу керек екі нөмірді есте сақтаңыз: 01 және 112 (тек ұялы телефондар үшін).
Егер сіз тауып алған өрт әлі күшіне енбеген болса, оны су, жер, құм, жапырақты ағаш бұтақтары, тығыз киім көмегімен сөндіру жөнінде шаралар қолданыңыз. Орман өртін сөндірудің ең тиімді әдісі-өрттің жиегін жерге тастау.
Орман өртінің ошағын сөндіру кезінде жолдар мен соқпақтардан алыс кетпеңіз, өртті сөндірудің қалған қатысушыларымен көру және дыбыс сигналдарының көмегімен байланысыңыз.
Егер өрт тым қатты жанса және сіз оны тоқтата алмасаңыз, оқиға орнынан шұғыл түрде кетіңіз.
Төменгі орман өрті кезінде өрт бағытына перпендикуляр, соқпақтар, жолдар, өзен жағалары немесе алаңқайлармен жүру керек.
Орман өрті кезінде жерге еңкейіп, тыныс алу жолдарын дымқыл шүберекпен жауып, орман бойымен жүріңіз.
Егер сізде қауіпті аймақтан шығу мүмкіндігіңіз болмаса, орманда қандай да бір су қоймасын табуға тырысыңыз және оған кіріңіз.
Кейде өрт нағыз табиғи апатқа айналуы мүмкін, оны тіпті арнайы қызметтер де бірден жеңе алмайды. Егер от елді мекенге жинала бастаса, оны сөндіру үшін ұжымдық шаралар қабылдау қажет. Ең соңғы шара - осы елді мекеннің тұрғындарын дереу эвакуациялау. Бұл жағдайда сіз құтқару қызметкерлеріне сөзсіз мойынсұнуыңыз керек. Дүрбелең болмаңыз және көмек күтіңіз. Егер жеке мүлікті өзіңізбен бірге ала алмасаңыз, оны жерге көміңіз. Үлкен ашық жерлерде немесе арнайы баспаналарда көмек күту жақсы.
Егер сізде киім болса, ешқандай жағдайда жүгірмеңіз!
Осыдан жалын тезірек жанады. Жанған киімді шешуге тырысыңыз. Егер сіз мұны жасай алмасаңыз, жерге жатып, отты сөндіру үшін ораңыз.
Егер сіз киімнің басқа адамға жағылғанын көрсеңіз, оның жүгіруіне жол бермеңіз және одан жанған киімді шешуге тырысыңыз. Егер одан киімді шешіп алу мүмкін болмаса, зардап шегушіні жерге құлатып, жалынды кез келген тәсілмен сөндіріңіз: тығыз матамен жабыңыз, су құйыңыз, құм немесе жер тастаңыз.
3. Ашық күн сәулесінің астында болу ережелері .
Күн соққысы-бұл бастың тікелей күн сәулесімен қызып кетуіне байланысты пайда болатын өткір ауырсыну: мидың қан тамырлары кеңейеді, басына қатты қан ағымы пайда болады. Кейбір жағдайларда мидың ұсақ қан тамырларының жарылуы мүмкін, бұл адамның орталық және перифериялық жүйке жүйелерінің бұзылуына әкелуі мүмкін.
Күн сәулесінен гөрі жылу соққысын алу оңайырақ: күн бұл үшін қажетті шарт емес, тым жылы, ауа өткізбейтін киімде қарқынды жұмыс істеу немесе нашар желдетілетін бөлмеде бірнеше сағат жұмсау жеткілікті. Жылу соққысы дененің қатты қызып кетуінің нәтижесінде пайда болады, жылу түзілу процестері денеде жылу берудің бір мезгілде төмендеуімен немесе баяулауымен жеделдетіледі.
Жылу немесе күн соққысының негізгі белгілері:
бет пен дене терісінің қызаруы,
өткір әлсіздік,
суық тер,
оқушылардың кеңеюі,
ентігу,
ұйқышылдық,
қатты бас ауруы,
бас айналу,
көздің қараңғылануы (балаларда көбінесе мұрыннан қан кету жүреді),
жиі және әлсіз импульс,
жоғары температура (40 градусқа дейін),
ауыр жағдайларда-құрысулар, есін жоғалту, жүрек айну, құсу, суық, кейде көгерген тері.
Қызып кету балаларда нашар қабылданады, өйткені дененің табиғи терморегуляциясы әлі де жетілмеген. Егер адамда аталған белгілер пайда болса, сізге жедел көмек көрсету керек.
Жылу соққысын болдырмау үшін: 
тым ыстық күндерде және белсенді күн сағаттарында 11.00-ден 16.00-ге дейін физикалық белсенділіктен аулақ болу керек;
сіз өзіңізді бас киім кию арқылы күн сәулесінен қорғауыңыз керек немесе қолшатырды қолданыңыз;
жақсы желдетілетін, табиғи маталардан (мақта, зығыр, жүн)ашық түсті киім киіңіз;
сұйықтықтың көп мөлшерін ішіңіз (күніне 1,5-2 литр);